DUANE HANSON. Sculptures of the American dream

Duande Hanson. Sculptures of the American dream, 20.02.2014 > 25.05.2014

20.02.2014 > 25.05.2014

Gratis toegang vernissage : woensdag 19.02.2014 - 18:30 > 21.00

I’m not duplicating life,
I’m making a statement about human values.
(Ik kopieer het leven niet.
Ik maak een balans op van de menselijke waarden.)

Duane Hanson

 

Duane Hanson, Man on Mower, 1995 © VG Bild-Kunst, Bonn, 2013, Courtesy of Institute for Cultural Exchange, SABAM Belgium 2014

Van kindsbeen was Duane Hanson gefascineerd door het menselijk lichaam. Zijn liefde voor de materie mondde uit in beeldhouwwerken op basis van diverse grondstoffen: hout, polyester, brons…

Vanaf de vroege jaren ’40 ondergaat Hanson de heersende tendens richting abstractie, hetgeen het begin is van een twee decennia durende worsteling. Zijn neiging naar naturalistische sculpturen probeert Hanson tevergeefs te verzoenen met het abstract expressionisme. De Pop Art, met zijn letterlijke weergave van alledaagse voorwerpen, de soepblikken en de Brillo boxes, bood Hanson de kans zijn naturalistische overtuiging ten volle te beleven, of met Hanson’s eigen woorden:

I went to school and heard you had to be modern…
I didn’t really warm up until Pop Art made Realism legitimate again.

(Ik ging naar school waar ik vernam dat je modern moet zijn...
Ik ben pas echt bezield geworden toen de pop art het realisme opnieuw.)

 

Duane Hanson, Trash, 1967 © VG Bild-Kunst, Bonn, 2013, Courtesy of Institute for Cultural Exchange, SABAM Belgium 2014

 

Tussen 1965 en 1996 maakte hij meer dan 140 beelden van mannen en vrouwen. Uit de erg realistische weergave van de personages blijkt zijn grote belangstelling voor de mens en zijn levensomstandigheden, die keer op keer het thema van zijn werk vormen.

Toch zijn deze beelden niet zomaar een volmaakte weergave van de werkelijkheid. Duane Hanson gebruikt een illusionistische aanpak om de eigentijdse problemen in de Amerikaanse samenleving aan te kaarten. In zijn werk onderzoekt de kunstenaar de kwetsbaarheid van de mens en houdt ons op die manier een spiegel van de samenleving voor.

 

Duane Hanson, Abortion, 1965 © VG Bild-Kunst, Bonn, 2013, Courtesy of Institute for Cultural Exchange, SABAM Belgium 2014

 

Een sleutelwerk voor die periode is Abortion (1965), een 64 cm lange weergave van een dode zwangere vrouw, uitgespreid op een tafel, door een laken bedekt. Nadat Abortion voor de eerste maal aan het publiek werd getoond (Miami 1966), kwam Hanson tot de vaststelling dat dit werk nog meer impact zou hebben indien het een weergave op werkelijke grootte betrof. Hoewel hij ontgoocheld was over zijn grotere versie van Abortion – hij vernielde het zoals veel van zijn vroegere werken die niet het niveau van zijn volwassen stijl haalden – zou hij hierna enkel nog op levensgroot formaat werken. Een andere constante die vanaf dan inherent werd aan zijn werk, was een commentaar op de dagdagelijkse realiteit.

Vanaf 1967 maakte hij voor zijn levensechte sculpturen gebruik van mallen, rechtstreeks verkregen na afdruk van een levend model, wat het standard procédé werd voor de rest van zijn carrière. Voor de beelden zelf maakte Hanson gebruik van een mix van polyester en glasvezel, pruiken, echte kleren en een variatie aan accessoires, allen voorzien van levensechte gebruikssporen. Uitzondering waren de sculpturen die bedoeld waren om in de open lucht geplaatst te worden zoals Man on Mower. Deze werden vervaardigd in brons en voorzien van lakverf, gebruikt in de auto-industrie.

 

Duane Hanson, Old lady in folding chair, 1976 © VG Bild-Kunst, Bonn, 2013, Courtesy of Institute for Cultural Exchange, SABAM Belgium 2014

 

Hoewel het technische procédé ongewijzigd bleef, verdient een belangrijke inhoudelijke cesuur de aandacht. Waar zijn eerste werken zoals War, Race Riot en Gangland Victim een krachtig statement maken over de wreedheid en het onrecht in de samenleving, worden de werken vanaf de jaren 1970 minder scherp, maar steunen eerder op satire en de stereotypering van enkele archetypes uit de Westerse samenleving.

De tentoonstelling Sculptures of the American Dream, richt de blik hoofdzakelijk op deze laatsten. Een niet mis te verstane credo van Hanson uit deze periode haalde hij bij Henry David Thoreau:

The mass of men lead lives of quiet desperation.
(De meeste mensen leiden een leven van rustige wanhoop.)

De zeer herkenbare archetypen dienen niet enkel om de toeschouwer omver te blazen met hun schokkende gelijkenis. Het is vooral een hyperrealistische manier om de condition humain zichtbaar te maken van de hedendaagse mens: verloren in een moderne wereld, ten prooi aan isolatie, eenzaamheid en vervreemding.

 

Duane Hanson, Chinese Student, 1989-1990 © VG Bild-Kunst, Bonn, 2013, Courtesy of Institute for Cultural Exchange, foto Alan Ginsburg, SABAM Belgium 2014

 

Door zijn obsessie voor de variaties aan menselijke poses krijgen deze beelden een sterk ingehouden dynamiek. De actie voordien lijkt even op pauze gezet, waardoor de toeschouwer de kans krijgt om te graven in het personage voor hem, om elke onvolmaaktheid, elke kras die de dagdagelijkse realiteit nalaat, ten volle in zich op te nemen.

Door het tijdsverloop on hold te zetten en door deze types uit hun context te halen, slaagt Hanson er tegelijk in om met een fijn mes door alle lagen van de Amerikaanse samenleving te snijden en om de doorgaans onzichtbare mens zichtbaar te maken.

 

Duane Hanson, Lunchbreak, 1989 © VG Bild-Kunst, Bonn, 2013, Courtesy of Institute for Cultural Exchange, SABAM Belgium 2014

 

Op het eerste gezicht vormt het hyperrealistische beeld een getrouwe weergave van de werkelijkheid: het is immers gebaseerd op een fotografisch document. Maar omdat de hyperrealistische kunstenaars een super-werkelijkheid tot leven wekken, overstijgen ze de gewone werkelijkheid. Hun aanpak wordt bepaald door de reflectie over de weergave van het zichtbare en door het onderzoek naar de betekenis van de kunst zelf.

Tegenwoordig zijn een aantal van de pioniers van de beweging – denken we maar aan Richard Estes en Chuck Close – nog  altijd actief. Bovendien werd de fakkel overgenomen door een nieuwe generatie hyperrealistische kunstenaars als Ron Muek en Maurizio Cattelan. Met nieuwe middelen en een actuele thematiek blijven ze hyperrealistische werken maken, wat meteen de bestendigheid van de stroming lijkt te bewijzen.

 

Duane Hanson, Cowboy, 1984-1995 © VG Bild-Kunst, Bonn, 2013, Courtesy of Institute for Cultural Exchange, foto Roy G. Crogan, SABAM Belgium 2014

> Kijk de tentoonstellingsprogramma 2014 hier!

 

Document acties